Red de zorg! Over dementie, mantelzorg, de huisarts en de WMO

Red de zorg, over de mantelzorger, de huisarts en het gebrek aan ondersteuning uit de WMO

Mantelzorg is volop in de aandacht. Ouderen die zorgafhankelijk zijn, moeten langer thuis blijven. Verzorgingshuisplekken zijn wegbezuinigd. De zorg thuis is goedkoper. Die drijft op de bereidwilligheid van mantelzorgers. Financiering is deels vanuit het rijk, maar ook de gemeenten hebben een taak gekregen, namelijk de uitvoering van de Wet Maatschappelijk Ondersteuning (WMO). Meedoen aan de maatschappij: participatie is het sleutelwoord.

In een keukentafelgesprek wordt gekeken wat de behoeften zijn, welke zorg door mantelzorgers geleverd kan worden. Waar dat niet het geval is, zou professionele zorg ingezet moeten worden.

Mantelzorg bij dementie

Ook patiënten met dementie moeten langer thuis blijven. Mantelzorg bij dementie is zwaar. Treffend verwoord in de slogan ‘Dementie, Hij heeft het en Zij lijdt eraan’. Op de site van www.Alzheimer-Nederland.nl zijn volop tips te vinden over hoe de zorg voor een naaste met dementie vol te houden.

Voor mij, als ouderenarts, is mantelzorg een vast onderdeel van de zorg. Aandacht voor de naasten, partner en/of kinderen hoort er gewoon bij. Is er meer zorg nodig? Kunnen zij dit nog bieden en zo niet wat dan?

Training voor huisartsen

Huisartsen in mijn werkgebied Noord-Kennemerland https://www.zonh.nl/nieuws/educatief-praktijkbezoek-mantelzorg#.Vd7ge5XovL8 krijgen training hoe alert te zijn op signalen van overbelasting van mantelzorgers.

Theorie en praktijk…

In theorie is er dus voldoende aandacht voor de mantelzorgers. Het gapende gat tussen beleid en praktijk wordt echter pijnlijk duidelijk in de volgende casus.

Een echtpaar waar ik op verzoek van de huisarts in consult ben vanwege een euthanasieverzoek bij dementie tobt al enkele jaren met de dementie van mevrouw. De kring om ‘t echtpaar heen wordt kleiner. Meneer heeft hartklachten. Twee zoons springen veel bij en hun bezoek geeft de nodige afleiding, maar mevrouw raakt al passiever en meneer heeft geen tijd voor zichzelf. De casemanager dementie heeft aangegeven dat dagbesteding via de WMO verlichting zou kunnen brengen. Twee maanden na de aanvraag heeft het echtpaar nog niets vernomen. De casemanager is er (ondanks een fors toegenomen caseload na bezuinigingen) ook nog achteraan gegaan.

Tweet

Als ik hen weer bezoek en hoor dat ‘t op geen enkele manier lukt contact te krijgen met de gemeente, besluit ik er een berichtje op twitter https://twitter.com/ygvaningen/status/633186056146452480 aan te wijden.

Organisaties hebben medewerkers die dit soort berichten in de gaten houden. Wat schetst mijn verbazing. Meteen een twitterbericht dat het echtpaar gebeld wordt.

En ja hoor, ze zijn gebeld. Diezelfde middag! Ik ben blij, dat de gemeente het echtpaar eindelijk wat laat horen. Gemengde gevoelens heb ik, dat dat pas na mijn tweet gebeurde.

Toen ik de week erop langskwam, bleek dat het echtpaar nog niet wist of mevrouw wel of niet voor dagbehandeling in aanmerking zou komen en op welke termijn die uitslag zou volgen. Meneer vertelde mij, dat hij er zenuwachtig van werd en opnieuw zou proberen te bellen.

Huisartsen trainen in het herkennen van overbelasting van mantelzorg als de aanvraag voor de benodigde ondersteuning van die mantelzorger 2 maanden blijft liggen (en pas in behandeling genomen wordt na een tweet van een ouderenarts) lijkt mij een zinloze bezigheid. De gemeente geeft er blijk van burgerparticipatie en het oordeel van de casemanager niet serieus te nemen. De werklast van huisartsen zal toenemen door het uitblijven van hulp via de WMO. Red de zorg, red de huisarts en vooral red de mantelzorger!

Yvonne G. van Ingen is specialist ouderengeneeskunde, zij werkt als ouderenarts in de thuissituatie en ondersteunt huisartsen bij de zorg voor ouderen met een toenemende zorgvraag richting het levenseinde.